کولونوسکوپی یک روش تشخیصی سرپایی است که روده بزرگ (کولون و رکتوم) مورد بررسی قرار می گیرد. پزشک معمولا این کار را برای تشخیص و درمان (در صورت امکان) برخی بیماری‌های دستگاه گوارش تحتانی، شامل راست روده و روده بزرگ انجام دهد.
کولونوسکوپی برای غربالگری سرطان روده بزرگ و ارزیابی بسیاری از مشکلات روده مورد استفاده قرار میگیرد که موارد زیر را شامل می‌شود:
- درد شکمی طولانی مدت و بدون دلیل
- کم خونی (کاهش گلبول قرمز)
- خون در مدفوع
- تغییر در عادات روده
- کاهش وزن بدون دلیل
کولونوسکوپی اغلب برای درمان برخی شرایط استفاده می شود:
- خونریزی از دیورتیکول ها یا سایر ضایعات را می توان با تزریق دارو در اطراف آنها یا با سوزاندن درمان کرد.
- پولیپ ها، که برخی از آنها ممکن است سرطانی باشند، می توانند با استفاده از دستگاه کمند مانند، از طریق کولونوسکوپ برداشته شوند.
- نواحی باریک یا تنگ را اغلب می توان با استفاده از بالون گشاد کرد.
چگونه برای کولونوسکوپی آماده شوم؟
قبل از کولونوسکوپی، اگر شرایط خاص یا بیماری دارید به پزشک اطلاع دهید.
- بارداری
- مشکلات ریوی
- بیماری های قلبی
- بیماری کلیوی
- حساسیت به هر نوع دارو
اگر دیابت دارید یا از داروهایی استفاده می کنید که ممکن است بر لخته شدن خون تأثیر بگذارد. احتمالا باید قبل از کولونوسکوپی نیاز به تنظیم این داروها باشد. هرگز مصرف هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک خود قطع نکنید.
برای آماده شدن برای این آزمایش، پزشک رژیم غذایی خاصی برای شما تجویز خواهد کرد. ممکن است از شما خواسته شود تا چند روز قبل از کولونوسکوپی غذاهای پرفیبر را محدود یا حذف کنید. همچنین از شما خواسته می شود برای پاکسازی روده بزرگ داروی ملین مصرف کنید و ممکن است یک روز قبل از کولونوسکوپی در رژیم غذایی مایع شفاف قرار بگیرید.
همراه با تغییرات رژیم غذایی، روده شما باید بیشتر پاکسازی شود تا کولونوسکوپی موفقیت آمیز باشد. ممکن است قبل از این آزمایش تنقیه یا یک نوشیدنی ملین خاص داده شود. دستورالعمل های پزشک خود را در مورد نحوه آماده شدن برای کولونوسکوپی دنبال کنید.
از آنجایی که در طول عمل داروی آرام بخش دریافت می کنید، رانندگی یا کار با ماشین آلات تا حدود 8 ساعت پس از عمل خطرناک است.
کولونوسکوپی چگونه انجام می شود؟
کولونوسکوپی باید توسط پزشک مجرب انجام شود و تقریباً 30-60 دقیقه طول می‌کشد. برای ایجاد احساس آرامش، دارویی دریافت خواهید کرد. از شما خواسته می شود که روی میز معاینه به پهلوی چپ خود دراز بکشید. در طول این آزمایش، پزشک از یک کولونوسکوپ استفاده می‌کند، یک ابزار لوله‌ای بلند و انعطاف‌پذیر به قطر حدود 2-3 سانتی متر، که تصویری از بافت داخلی روده بزرگ را روی صفحه نمایش می‌فرستد تا پزشک بتواند آن را برای هر گونه ناهنجاری بررسی کند. کولونوسکوپ از طریق رکتوم وارد می شود و به انتهای دیگر روده بزرگ می رود.
دامنه خم می شود، بنابراین پزشک می تواند آن را در اطراف منحنی های روده بزرگ حرکت دهد. ممکن است از شما خواسته شود که هر از گاهی موقعیت خود را تغییر دهید تا به پزشک کمک کند تا محدوده را جابجا کند. این اسکوپ همچنین هوا را به داخل روده بزرگ می دمد که کولون را باز کند و به پزشک کمک می کند تا بهتر ببیند.
در طول عمل ممکن است گرفتگی خفیفی احساس کنید. می توانید با چند نفس آهسته و عمیق در طول عمل، گرفتگی را کاهش دهید. پس از اتمام پزشک، کولونوسکوپ به آرامی بیرون کشیده می شود در حالی که پوشش روده شما به دقت بررسی می شود.
در طول کولونوسکوپی، اگر پزشک چیزی غیرطبیعی ببیند، می‌توان مقادیر کمی از بافت را برای تجزیه و تحلیل برداشت (به نام بیوپسی) و رشد غیرطبیعی یا پولیپ را شناسایی و خارج کرد. در بسیاری از موارد، این روش امکان تشخیص و درمان دقیق را بدون نیاز به جراحی بزرگ فراهم می کند.
بعد از کولونوسکوپی چه اتفاقی می افتد؟
پس از انجام کولونوسکوپی:
- برای مشاهده حدود 30 دقیقه در اتاق ریکاوری خواهید ماند
- ممکن است مقداری گرفتگی یا احساس گاز معده داشته باشید، اما معمولاً به سرعت از بین می‌رود
- باید از شخصی بخواهید که شما را به خانه برساند، زیرا رانندگی یا کار با ماشین آلات تا حدود 8 ساعت پس از عمل خطرناک است (به دلیل داروهای آرام بخش)
- می توانید رژیم غذایی عادی خود را از سر بگیرید
دستورالعمل های ترخیص خود را به دقت بخوانید. در صورت برداشتن بیوپسی یا برداشتن پولیپ، ممکن است لازم باشد از مصرف برخی داروها، مانند عوامل رقیق کننده خون، به طور موقت اجتناب شود
هشدار در مورد کولونوسکوپی
خونریزی و سوراخ شدن کولون از عوارض نادر اما احتمالی کولونوسکوپی است. اگر موارد زیر را دارید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- خونریزی بیش از حد یا طولانی مدت از مقعد
- درد شدید شکم، تب یا لرز